پای پرانتزی
حمید پدرام متخصص ارتوپد، جراح زانو و آرتروسکوپیدر درباره عارضه پای ضربدری و پای پرانتزی در کودکان، اظهار کرد: در پا پرانتزی ساق پاها به سمت داخل کج و در پا ضربدری ۲ تا
زانو به هم نزدیک می‌شوند و ۲ تا مچ پا از هم فاصله می‌گیرند. وی افزود: به طور کلی پای پرانتزی در کودکان شایع‌تر از پای ضربدری است.
البته آمار پا پرانتزی با توجه به سن متفاوت است به طوریکه درصد زیادی از نوزادان (حدود ۲۰ درصد) پای پرانتزی دارند. البته عارضه پای پرانتزی در کودکان معمولاً به مرور زمان و تا
رسیدن به سه سالگی به طور خود به خود اصلاح می‌شود اما در برخی از مواقع هم پس از پنج سالگی نیاز به مداخلات درمانی وجود دارد.
این متخصص ارتوپد، جراح زانو و آرتروسکوپی بیان کرد: گاهی اوقات علل فیزیولوژیکی مانند شکل قرار گرفتن جنین در رحم مادر سبب به وجود آمدن پای پرانتزی می‌شود اما در
برخی از مواقع علل پاتولوژیک (مرضی) در بروز پای پرانتزی نقش دارند.
پدرام تاکید کرد: از جمله علل پاتولوژیک که در بروز پای پرانتزی نقش دارند می‌توان به سوء تغذیه اشاره کرد، افرادی که ویتامین D، کلسیم و فسفر کافی دریافت نمی‌کنند معمولا
دچار نرمی استخوان (راشیتیسم) و پای پرانتزی می‌شوند البته کمبود برخی از آنزیم‌ها نیز در بروز این عارضه تاثیرگذار است.
وی تصریح کرد: برای درمان پای پرانتزی در درجات خفیف و سنین کودکی، اغلب نوزادان را قنداق می‌کنند و در صورتی‌که زاویه بین انتهای استخوان ران از مفصل زانو از ۴۵ درجه
بیشتر باشد از وسیله‌ای به نام «بریس» استفاده می‌شود.
این متخصص ارتوپد، جراح زانو و آرتروسکوپی گفت: در صورتی که برای درمان پای پرانتزی در کودکان نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد،
عمل جراحی پس از سن ۱۷ سالگی انجام می‌شود زیرا در سنین رشد انحراف بیشتر می‌شود.
پدرام درباره فاصله ایده‌آل بین ۲ تا برجستگی داخل زانو، اظهار کرد: فاصله ایده‌آل ۲ تا برجستگی داخل زانو پنج سانتیمتر است البته اگر این فاصله کمتر از ۱۰ سانتیمتر باشد
معمولاً برای فرد مشکلی ایجاد نمی‌کند، ولی بهتر است فاصله بین ۲ تا برجستگی داخل زانو کمتر از هفت سانتیمتر باشد؛ اگر زاویه بین انتهای استخوان ران از مفصل زانو نیز
بیش از ۱۵ درجه باشد، عمل جراحی از بالای زانو انجام می‌شود و در صورتی که زیر ۱۵ درجه باشد، عمل از زیر زانو انجام می‌شود.
وی بیان کرد: در صورتی عمل جراحی برای درمان پای پرانتزی انجام می‌شود که زاویه بین انتهای استخوان ران از مفصل زانو بیشتر از ۱۰ درجه یا فاصله بین ۲ تا برجستگی داخل
زانو بیشتر از ۱۰ سانتیمتر باشد البته فرد باید علائم بالینی مانند درد و خستگی نیز داشته باشد.
این متخصص ارتوپد، جراح زانو و آرتروسکوپی افزود: نرمی بافت بدن پای پرانتزی را تشدید می‌کند، همچنین اشخاصی که کف پای صاف به همراه پای پرانتزی یا ضربدری دارند نیز
بیشتر دچار علائم بالینی مانند خستگی و درد می‌شوند. پدرام درباره شیوع پای ضربدری و پای پرانتزی در کودکان تاکید کرد: شیوع پای پرانتزی معمولاً بین پنج تا هشت درصد در
افراد بالای پنج سال است ولی شیوع پای ضربدری تقریبا ثابت و حدود ۲ درصد در این اشخاص است.
وی درباره درمان‌های غیر جراحی پای پرانتزی و پای ضربدری تصریح کرد: از جمله درمان‌های غیر جراحی پای پرانتزی و پای ضربدری می‌توان به فیزیوتراپی،
کفش طبی و بریس اشاره کرد. در پای پرانتزی کفش طبی به صورتی است که پا به سمت بیرون متمایل می‌شود و بریس هم در بالا و پایین زانو به گونه‌ای بسته که در جهت
عکس پای پرانتزی به پا فشار وارد می‌شود. در پای ضربدری کفش طبی و بریس در جهت عکس پای ضربدری (به سمت داخل) به پا فشار وارد می‌کنند.
این متخصص ارتوپد، جراح زانو و آرتروسکوپی گفت: فاصله بین ۲ تا قوزک داخلی مچ پا در پا ضربدری از ۱۰ سانتیمتر بیشتر است. پای پرانتزی در مردان شیوع کمتری دارد پدرام
افزود: به طور کلی پای پرانتزی و ضربدری و به ویژه پای ضربدری در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد. وی بیان کرد: در صورتی که پای پرانتزی و پای ضربدری به موقع درمان
نشود، آناتومی بدن تغییر می‌کند و مقدار فشار بر واحد سطح در زانو بیشتر و زانو تخریب می‌شود، هرچه درجه پای پرانتزی و ضربدری بیشتر باشد، تخریب زانو بیشتر می‌شود.
تخریب زانو معمولا پس از سن ۴۰ سالگی اتفاق می‌افتد و در پای پرانتزی داخل زانو و در پای ضربدری خارج زانو تخریب می‌شود. این متخصص گفت: اگر در درمان پای پرانتزی و
ضربدری سهل‌انگاری شود، فرد علاوه بر تخریب زانو دچار آرتروز زودرس نیز می‌شود که در درجات خفیف آرتروز ما باید عمل استئوتومی (شکستن استخوان و صاف کردن آن)
را انجام دهیم و در درجات شدید مجبور به تعویض مفصل زانو هستیم که تعویض مفصل عملی گران قیمت و سخت است.
پدرام یادآور شد: پای پرانتزی در ۹۷ درصد موارد ۲ طرفه است یعنی هر ۲ زانو درگیر این عارضه می‌شوند ولی پای ضربدری در ۷۰ درصد موارد ۲ طرفه است.
منبع: سرسره