خواص دارویی گیاه گزنه
تاریخچه خواص دارویی گزنه طولانی است. دراروپای قرون وسطی، گزنه به عنوان یک دیورتیک و برای درمان درد مفاصل استفاده می شده است .گزنه گیاه بومی اروپا، آسیا و
آمریکای شمالی است.
خانواده: خانواده گیاه گزنه (Urticaceae)
نام علمی: Urtica dioica
تیره : گزنه ایان
سرده: گزنه
راسته :گل سرخ سانان
گزنه ، یا Urtica dioica، یک گیاه معمولی است که در ایالات متحده، کانادا و اروپا رشد می کند. این در درجه اول در خاک مرطوب و بارور رشد می کند.گزنه در بیشتر مناطق ایران
پراکنده است از شمال گرفته تا غرب و جنوب
گزنه دارای موهای تیز در برگ های آن است. این موهای حاوی مواد شیمیایی مانند اسید فسفریک و هیستامین دارند که می توانند پوست را تحریک کنند و باعث، خارش و قرمزی شوند.
موی بلند گزنه نیز حاوی طیف وسیعی از مواد شیمیایی دیگر است که می تواند بر انسان تاثیر می گذارد، از جمله استیل کولین و سروتونین.
درتمدن های باستان برای درمان بیماری های ناباروری استفاده می کردند. برای مثال، مصریان باستان برای آرتریت ازگزنه استفاده می کردند. بعضی از مردم هنوز به عنوان یک
داروی خوراکی استفاده می کنند.
عملکرد آن چگونه است ؟
برگ گزنه با موهای کوچک پوشیده شده است که دارای محتوای سیلیکونی بالایی هستند، به این معنی که آنها بسیار شکننده هستند. هنگامی که برگ پوست شما را لمس
می کند، تیزی مو وارد پوست شما می شود و چندین ماده شیمیایی شامل هیستامین و سروتونین تولید می شود. این مواد شیمیایی می تواند به کاهش درد توسط تحریک
نورون های درد کمک کند، بنابراین تحریک پوست باعث درد اسکلتی عضلانی می شود
گزنه حاوی مواد تشکیل دهنده ای است که ممکن است باعث التهاب و افزایش تولید ادرار شود.
خواص دارویی گزنه
آرام بخش آرتریت
یکی از محبوب ترین استفاده از گزنه، درمان علائم آرتروز است. برخی از افراد ادعا می کنند که گزنه می تواند التهاب را کاهش دهد، به بهبود درد استئوآرتریت کمک می کند و
نقرس را کاهش می دهد. به دلیل اثرات ضد التهابی گزنه، که درآرتریت و آلرژی مشاهده شده است، محققان امیدوارند استفاده ازگزنه در دیگر شرایط التهابی مانند سندرم روده
تحریک پذیر نیز موثر باشد.
محققان خواص زیر را در گزنه بررسی کرده اند:
ضد میکروبی
آنتی اکسیدان
مسکن، تسکین دهنده، دردکش
ضد زخم
شواهد کافی برای
تب یونجه
شواهد اولیه نشان می دهد که استفاده از گزنه دراولین نشانه های علائم تب یونجه کمک می کند.
هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH).
هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) رشد غیر انسدادی غدد پروستات در مردان است. این بیماری می تواند موجب بروز علائمی از قبیل انسداد ادرار شود.
گزنه ممکن است به کاهش رشد پروستات در افرادی که مبتلا به BPH هستند، کمک کند تا با تاثیر بر سطح هورمون و یا تعامل با سلول های پروستات مواجه شوند.
برخی مطالعات نشان داده اند که گزنه می تواند علائم BPH را کاهش دهد. به عنوان مثال، در یک آزمایش RCT از سال 2013، محققان به مدت 8 هفته به افراد گزنه و یا پلاسبو یا
دارو نما دادند. آنها کاهش قابل توجهی در علائم برای افراد مبتلا به ناباروری داشتند، اما نه کسانی که از دارونما استفاده می کردند.بلکه در افرادی که گزنه مصرف کردند
با این حال، در حال حاضر تحقیقات در مورد انسان ها به اندازه کافی برای تعیین اینکه آیا گزنه می تواند به درمان علائم BPH کمک کند، وجود ندارد. به گفته این پژوهش، مطالعات
آینده ممکن است راه های دیگری را برای استفاده از آن کشف کند.
شواهد متناقض در مورد اثربخشی التهاب زخم، به تنهایی یا همراه با سایر مواد برای بهبود علائم BPH وجود دارد. شواهد اولیه نشان می دهد که مصرف 360 میلی گرم گزنه برای
6 تا 24 ماه علائم دستگاه ادراری در ارتباط با BPH را بهبود می بخشد. بسیاری از مطالعات به اثرات یک محصول ترکیبی که حاوی گزنه وساپالمتو ( نوعی نخل اره ای) است اشاره
دارد.
دیابت
تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده از گزنه هشت هفته در روز بر میزان کنترل قند خون افراد مبتلا به دیابت که داروهای ضد دیابت مصرف می کنند، تاثیر نمی گذارد.
حلقه‌های پپتیدی ای از عرق گزنه جداسازی شده‌است که به نام اختصاری گزلین معروف است (ترکیبی از گزنه+انسولین) این حلقه‌ها اثر ضد دیابت دارندو قادرند با روی هم قرار
گرفتن ایجاد منفذ(pore) نموده و گلوکز را به درون سلول انتقال دهند.
در یک RCT دیگرازسال 2013، افراد مبتلا به دیابت نوع 2, 500 میلی گرم (میلی گرم) کپسول عصاره گزنه یا پلاسبو هر 8 ساعت مصرف کردند. پس از 3 ماه، عصاره گزنه اثرات
مثبتی بر میزان قند خون داشت.
این یافته ها امیدوار کننده است، اما محققان باید مطالعات بیشتری در مورد انسان انجام دهند تا تعیین شود که آیا گزنه می تواند علاوه دردرمان های دیابتی سنتی مفید باشد.
ژنژیویت Gingivitis یا التهاب لثه
تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده از دهانشویه حاوی گزنه، دوباردر روز برای 3 ماه باعث افزایش پلاک یا خونریزی در افراد مبتلا به ژنژیویت می شود
کاهش آلرژی فصلی
گزنه ممکن است به درمان آلرژی فصلی کمک کند.
گزنه یک درمان محبوب برای آلرژی فصلی است. دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که چگونه این اثر را دارد، اما برخی معتقدند به این دلیل است که گزنه می تواند التهاب مربوط
به آلرژی را در بدن کاهش دهد.
آلرژی های فصلی هنگامی رخ می دهند که یک ماده مانند گرده باعث ایجاد بدن برای تولید هیستامین می شود. هیستامین چیزی است که باعث علائم مشخصی از آلرژی ها
مانند التهاب، خارش می شود.
بر طبق برخی تحقیقات، گزنه ممکن است روند آلرژی را با مهار تولید هیستامین بدن و التهاب مرتبط با آن، مختل کند.
با این حال، در یک RCT از سال 2017، محققان دریافتند که عصاره گزنه و قرص پلاسبو هر دو به شدت علائم را کاهش می دهند. نویسندگان نتیجه گرفتند که تحقیقات بیشتری
لازم است.
مراکز ملی سلامت تکمیلی و یکپارچگی (NCCIH) نشان می دهد که در حال حاضر شواهد کافی برای نشان دادن اینکه گزنه می تواند به درمان آلرژی ها کمک کند، وجود ندارد.
از کجا می توانم گزنه پیدا کنم؟
گزنه در سراسر ایالات متحده رشد می کند و در خاک های مرطوب مانند در نزدیکی دریاچه ها و یا در جنگل های گسترش می یابد. همچنین می تواند در کنار جاده ها رشد کند.
هنگام تغذیه گیاه، اطمینان حاصل کنید که آن را درست شناسایی کرده اید ومطمئن شوید که گزنه است و نه گیاه مشابه. یک فرد معمولا می تواند با نگاه کردن به شکل برگ
و ساختار آن بگوید.
همچنین می توانیددر فروشگاههای عطاری خریداری کرد.گزنه را می توان بصورت عصاره , چای , کپسول , کرم خریداری کرد .
نحوه استفاده از گزنه
چای گیاهی گزنه
چای گزنه یک راه آسان برای استفاده از داروهای گیاهی است.
روش استفاده از گزنه بسته به نوع استفاده مورد نظر متفاوت خواهد بود.
به عنوان مثال، برای آرتروز پیشنهاد می کند که به اندازه ی 1300 میلی گرم گزنه ی گوشتی به عنوان چای، کپسول، قرص، تنتور و یا عصاره مصرف شود. در غیر این صورت،
مردم می توانند 1 تا 4 میلی گرم در روز به عنوان تنتور دریافت کنند، یا می توانند کرم ها را مستقیما به پوست اعمال کنند.
اثرات جانبی گیاه گزنه
گزنه یک گیاه سالم برای مصرف در مقادیر متوسط است. با این حال، عوارض جانبی می تواند شامل موارد زیر باشد:
مشکلات معده
ادرار
تعریق
بثورات
اسهال
بارداری و تغذیه با شیر مادر:
هیچ اطلاعات ایمنی رسمی برای زنان باردار و کودکان وجود ندارد. به همین علت، هر دو گروه باید ازخوردن گزنه اجتناب کنند.
بیان می شود که گزنه به احتمال زیاد در طول بارداری ممکن است انقباضات رحم را تحریک کند و باعث سقط جنین شود.
فشار خون پایین
در صورتی که فشار خون پایین دارید از خوردن گزنه اجتناب کنید یا با خوردن آن با احتیاط برخورد کنید و فشار خود را منترل کنید
همیشه قبل از استفاده از هر گونه داروهای گیاهی برای درمان یک بیماری با پزشک مشورت کنید.
تعاملات احتمالی دارو
گزنه ممکن است با داروهای خاص نیز ارتباط برقرار کند، از جمله:
رقیق کننده های خون
درمان فشار خون بالا
داروهای قلبی
داروهای دیابتی
تماس گیاه گزنه با پوست
تماس باگزنه
ساقه و برگ‌های گزنه دارای تیغ های سوزنی هستند که خاصیت اسیدی دارند و مانند اره عمل می کنند وقتی با پوست تماس پیدا می کنند باعث واکنش التهابی و تورم و خارش
و در پوست می شود . برای درمان آن به صورت سنتی گیاه شقاقل جویباری ( نام علمی Sium sisarum ( را به پوست مالیده معمولا این دو گیاه در کنار هم رشد می کنند .
منبع: دردانم